ANKARA (DÜNYA) – Diyetisyen İzan Işık, kahvaltının gece uzunluğu süren açlığın sonunda beden için gerekli birinci güç kaynağı olduğunu belirterek, “Gece açlığında düşen kan glikozunun dengelenmesini sağlayan kahvaltı, bilişsel ve fiziksel performansın devamı için son derece önemli. Kahvaltı, glikojen (enerji) depolarını doldurur ve metabolizmayı çalışmaya başlatır” dedi. İzan Işık, MAT-FEN Eğitim Kurumu lise düzeyindeki öğrencilerine yönelik kahvaltı bahisli beslenme eğitiminde konuştu. Eğitimde, gençlere örnek kahvaltı da sunuldu.
Kahvaltı okul muvaffakiyetini etkiler
Sağlıklı ve istikrarlı bir kahvaltının, eğitim muvaffakiyetini etkilediğini, matematik sorunları çözme hünerini, okuma ve dinleme esnasında daha yeterli anlamayı sağladığını, hafızayı geliştirdiğini, derslerde konsantrasyonu sağladığını vurgulayan İzan Işık, bunun yanında derslere geç kalmayı tedbire ve devamsızlığı azaltmaya da yaradığını anlattı. İzan Işık kahvaltının his durumuna tesirinin de bilindiğini belirterek, “Kahvaltı ile duygu durumları arasında da bir ilişki bulunmaktadır. Düzenli kahvaltı yapan çocuk ve adölesanlar yaşama daha pozitif bakmakta, daha az negatif duyguya sahip olmaktadırlar” diye konuştu.
6-12 ve 12-18 yaş devri bireylerin kahvaltı ve genel olarak sağlıklı beslenme konusunda alışkanlığı kazanmasının, gelecekte hastalıklardan korunmasına katkı verdiğine işaret eden İzan Işık, “Bu devirler fizyolojik, ruhsal ve toplumsal gelişimin süratli olduğu, ömür uzunluğu devam edebilecek davranışların büyük ölçüde oluştuğu, bilgi almaya ve alışkanlık kazanmaya en uygun oldukları ve yetişkinlik hastalıklarının gelişimi açısından ise en riskli periyotlardır. Çocuklarda ve adölesanlarda (12-18 yaş) kahvaltı öğününün atlanması epeyce yaygın görülüyor. Kahvaltı öğününü atlayan adölesanlar ortasında, bu oranın kızlarda erkeklere nazaran daha fazla olduğu biliniyor. Kahvaltı öğününün atlanmasının temel nedenleri vakit yetersizliği, sabah iştahın olmaması ve adölesanların beden tartıları hakkında duydukları tasa nedeniyle besin alımını sınırlamak istemeleridir” bilgisini verdi.
Kahvaltı yapmak yetişkinlikte obezite riskini azaltıyor
Diyetisyen İzan Işık, birtakım gençlerin kahvaltıyı kilo alma kaygısıyla atlamasına karşılık, kahvaltı yapmanın yetişkinlikteki obezite riskini azalttığını da vurgulayarak, “Kahvaltıyı atlayan veya yeterli ve dengeli bir kahvaltı öğünü tüketmeyen çocuk ve 12-18 yaş arasındaki bireylerde ilerleyen yıllarda obezite görülme oranın daha fazla. Total kolesterol, LDL kolesterol ve insülin düzeylerinin yüksekliği ile ilişkili olduğunu, bireylerin yetişkinlik döneminde tip 2 diyabet, kalp damar hastalıkları, hipertansiyon, metabolik sendrom ve osteoporoz risklerinin daha yüksek” bilgisini verdi.
Ailelere uyarı
Ailelerin kahvaltıya yönelik tavırlarının çocukların ve adölesan çağdaki (12-18 yaş) gençlerin davranışlarını etkilediğine işaret eden İzan Işık, konutta kahvaltı hazırlanmaması ve kahvaltıda gerekli olan besinlere yer verilmemesinin çocuk ve gençleri kahvaltıdan uzaklaştırabildiğini anlattı. İzan Işık, “Adölesan bireylere aileleri tarafından sağlıklı beslenme konusunda yol gösterilmeli, kendi besin alımlarını düzenleyerek yeterli ve dengeli beslenme alışkanlıklarının gelişimi desteklenmelidir” diye konuştu.
İyi bir kahvaltı nasıl olmalı?
Öğrencilere kahvaltı tavsiyelerinde de bulunan Diyetisyen İzan Işık, düzgün bir kahvaltının günlük güç muhtaçlığının yüzde 20-25’ini karşılaması gerektiğini belirtti. Dört temel besin kümesi olan süt ve süt eserleri, et ve et eserleri, tahıl kümesi ve zerzevat meyve kümesini içermesi gerektiğini belirten Diyetisyen Işık, mevsiminde taze meyve ve zerzevatları de önerdi. İzan Işık, örnek bir kahvaltıyı şöyle sıraladı:
“1 bardak süt, 1 yumurta, 1 dilim beyaz peynir, 2 ceviz veya 5 adet zeytin, 1 avuç yeşillik, söğüş doğranmış mevsim sebzeleri, 1 tatlı kaşığı ölçü ile bal veya ev yapımı reçel, 2-3 dilim tam tahıllı ekmek şeklinde hazırlanmış bir kahvaltı yaklaşık 500 kilokalori (kcal) enerji içerir ve aynı zamanda bireye tüm besin gruplarını sağlamış olur”
Öğrencilerin kahvaltıya bakışında olumlu değişiklik oldu
Bilgilendirme öncesi ve sonrasında tavır ve kanıya yönelik yapılan kısa ankette de, MAT-FEN öğrencilerinin kahvaltıya yönelik tavırlarında olumlu değişiklik gözlendi. Kahvaltısını artık atlamayacağını söyleyenler yüzde 43,4’ten yüzde 60,8’e yükseldi.
